Τη μείωση, αλλά και τη σταδιακή κατάργηση του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος στη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών αρχίζει να εξετάζει η κυβέρνηση.
Μετά την πολιτική πίεση των τελευταίων μηνών και τις έντονες αντιδράσεις από επαγγελματικές ενώσεις, το οικονομικό επιτελείο επαναφέρει στο μικροσκόπιο το τεκμαρτό εισόδημα, έναν μηχανισμό που σχεδιάστηκε για να περιορίσει τη φοροδιαφυγή, αλλά στην πράξη επιβαρύνει δεκάδες χιλιάδες επαγγελματίες με φόρους για εισοδήματα που είτε δεν έχουν δηλώσει είτε -σε πολλές περιπτώσεις- δεν έχουν καν αποκτήσει.
Το σχέδιο που εξετάζεται αφορά, κατά πληροφορίες, είτε δραστική μείωση είτε και πλήρη κατάργηση του τεκμαρτού εισοδήματος, με βασική προϋπόθεση να έχουν αποδώσει πρώτα τα ψηφιακά εργαλεία της ΑΑΔΕ: το myDATA, τα POS, τα ηλεκτρονικά τιμολόγια και τα διασταυρωμένα στοιχεία συναλλαγών ή να βρεθεί άλλη πηγή αναπλήρωσης αυτού του φόρου.
Ο επανασχεδιασμός που βρίσκεται σε εξέλιξη στοχεύει στη μετάβαση από τον τεκμαρτό στον πραγματικό προσδιορισμό εισοδήματος μέσα από ένα ψηφιακό σύστημα που θα αποτυπώνει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις επαγγελματικές δραστηριότητες. Αυτό σημαίνει φορολόγηση με βάση όχι υποθέσεις ή αυτόματους πολλαπλασιαστές, αλλά πραγματικά έσοδα, όπως καταγράφονται στις δηλώσεις και στα συστήματα της φορολογικής διοίκησης.
Καταλυτικός παράγοντας είναι η σύνδεση του τεκμαρτού με τον κατώτατο μισθό που προκαλεί αυτόματες αυξήσεις στις ελάχιστες φορολογητέες βάσεις κάθε φορά που αναπροσαρμόζεται ο βασικός μισθός.
Από τα 11.620 ευρώ του 2024 το τεκμαρτό ανεβαίνει ήδη στα 12.320 ευρώ για το 2025. Αυτή η αυτόματη αναπροσαρμογή θεωρείται προβληματική και σχεδιάζεται η αποσύνδεση του τεκμαρτού από τον κατώτατο μισθό ώστε να μην επιβαρύνονται περαιτέρω επαγγελματίες που δεν έχουν αυξήσει ουσιαστικά τον τζίρο τους.
Παράλληλα, σχεδιάζονται αλλαγές και στον τρόπο με τον οποίο επηρεάζουν το τεκμαρτό εισόδημα ο κύκλος εργασιών, η παλαιότητα της επιχείρησης και ο αριθμός των εργαζομένων. Η κυβέρνηση μελετά ένα νέο σύστημα που θα προβλέπει μεγαλύτερες εκπτώσεις για νέες ή μικρές επιχειρήσεις και θα περιορίζει τις προσαυξήσεις για αυτές που ξεπερνούν τον μέσο όρο του ΚΑΔ τους, αλλά δεν έχουν ουσιαστική φοροδοτική ικανότητα.
Στοχευμένες αλλαγές
Στο τραπέζι βρίσκονται και στοχευμένες προτάσεις για διευκολύνσεις, κυρίως προς μικρές επιχειρήσεις χωρίς υπαλλήλους που μέχρι το 2025 θα συμπληρώσουν τετραετία λειτουργίας. Στο ισχύον καθεστώς, για τα πρώτα τέσσερα έτη η απαλλαγή από τα τεκμήρια είναι πλήρης, ενώ στον πέμπτο χρόνο προβλέπεται μείωση του ελάχιστου εισοδήματος κατά 67%, ενώ για τον έκτο χρόνο η μείωση περιορίζεται στο 33%.
Οσον αφορά τον κύκλο εργασιών, όταν μια επιχείρηση ξεπερνά τον μέσο όρο του ΚΑΔ της, επιβάλλεται σήμερα προσαύξηση 5% στην ελάχιστη τεκμαρτή βάση. Κι αυτό είναι ένα στοιχείο που βρίσκεται στο μικροσκόπιο για αλλαγές.
Μια ματιά στα στατιστικά στοιχεία αποκαλύπτει τα εξής: οι περσινές δηλώσεις, όπως προαναφέρθηκε, έγιναν με αφετηρία τα 10.920 ευρώ (780 ευρώ x 14). Φέτος, η βάση αυξήθηκε στα 11.620 ευρώ (830 ευρώ x 14) και του χρόνου, λόγω της νέας αύξησης του κατώτατου μισθού, αναμένεται να ξεπεράσει τα 12.300 ευρώ. Για τους παλιότερους επαγγελματίες εφαρμόζεται επιπλέον επιβάρυνση 10% ανά τριετία πέραν της δεύτερης από την ημερομηνία έναρξης της δραστηριότητας.
Το 56% των επαγγελματιών φορολογήθηκε τελικά με βάση το τεκμαρτό εισόδημα. Το 34,45% των ατομικών επιχειρήσεων δήλωσε εισόδημα έως 10.000 ευρώ, ενώ το 36,24% δήλωσε εισόδημα από 10.001 έως 15.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι πάνω από 8 στους 10 επαγγελματίες δήλωσαν ετήσιο εισόδημα κάτω από 20.000 ευρώ, ένα ποσοστό που δείχνει ότι το ελάχιστο τεκμαρτό λειτουργεί σαν κατώφλι που σηκώνει τεχνητά το φορολογητέο εισόδημα.
Ολα αυτά λαμβάνονται υπόψη από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Η τελική απόφαση για τη μορφή που θα πάρει το νέο πλαίσιο θα ληφθεί σε συνδυασμό με τις εξαγγελίες για τη φορολογική κλίμακα των φυσικών προσώπων.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, εξετάζεται η προσθήκη ενός ενδιάμεσου φορολογικού συντελεστή για εισοδήματα από 10.000 έως 20.000 ευρώ ώστε να καμφθούν οι στρεβλώσεις που προκαλούν σήμερα τα τεκμήρια.
Η διαδικασία αμφισβήτησης
Φέτος, οι επαγγελματίες έχουν προθεσμία έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2025 προκειμένου να υποβάλουν αίτηση ακύρωσης του εισοδήματος που τους έχει καταλογίσει η Εφορία για την περσινή χρήση. Η ανατροπή του τεκμαρτού εισοδήματος μπορεί να επιτευχθεί με δύο τρόπους:
Λόγω αντικειμενικών περιστάσεων, όπως νοσηλεία, στρατιωτική θητεία ή άλλες έκτακτες καταστάσεις που περιόρισαν τη δραστηριότητα του επαγγελματία και, κατ’ επέκταση, το εισόδημά του. Στις περιπτώσεις αυτές ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεστεί πραγματικά γεγονότα που δικαιολογούν τη μείωση του εισοδήματος, υποστηρίζοντας ότι οι συνθήκες της προηγούμενης χρονιάς δεν αντικατοπτρίζουν τη συνήθη επαγγελματική του δραστηριότητα.
Με προσφυγή σε φορολογικό έλεγχο εφόσον ο επαγγελματίας υποστηρίζει ότι τα πραγματικά του εισοδήματα ήταν χαμηλότερα από τα τεκμαρτά. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται η υποβολή λεπτομερούς ερωτηματολογίου για την περιουσιακή του κατάσταση και το επίπεδο διαβίωσης. Συγκεκριμένα, ο φορολογούμενος οφείλει να δηλώσει ακίνητα, αυτοκίνητα, καταθέσεις, μετοχές, ομόλογα, κρυπτονομίσματα, καθώς και δαπάνες για ταξίδια, δίδακτρα, λογαριασμούς κοινής ωφέλειας (ρεύμα, νερό, τηλέφωνο κ.ά.).
Για να ξεκινήσει η διαδικασία αμφισβήτησης απαιτείται πρώτα η υποβολή της φορολογικής δήλωσης και στη συνέχεια η συμπλήρωση του ειδικού ερωτηματολογίου στην πλατφόρμα myBusinessSupport. Η ΑΑΔΕ επισημαίνει ότι είναι υποχρεωτική η συμπλήρωση των κωδικών 443-444 στο έντυπο Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Ο φορολογούμενος υποχρεούται, το αργότερο, εντός 60 ημερών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης να συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο με αναλυτικά στοιχεία για την περιουσιακή του κατάσταση και τις συνθήκες διαβίωσης τόσο του ιδίου όσο και της/του συζύγου ή του ΜΣΣ, καθώς και των προστατευόμενων μελών. Τα στοιχεία αυτά θα ληφθούν υπόψη κατά τον φορολογικό έλεγχο.
ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΛΟΓΛΟΥ – newmoney.gr
