Ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου στο Βασιλόπουλο Ξηρομέρου αποτελεί, σύμβολο πίστης, ενότητας και αδάμαστης θέλησης των κατοίκων. Παράδειγμα συλλογικής προσπάθειας, ενότητας και δημιουργικής δύναμης.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΕΓΕΡΣΗΣ ΤΟΥ

1. Ο Πολιούχος και η Παράδοση
Πολιούχος και προστάτης του χωριού μας είναι ο Άγιος Γεώργιος, Μεγαλομάρτυρας και Τροπαιοφόρος.
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου, που δεσπόζει σήμερα στο κέντρο του χωριού, είναι ένα εμβληματικό στολίδι της περιοχής, συνδυάζει την απαράμιλλη αρχιτεκτονική τέχνη με την πνευματική γαλήνη που αποπνέει.
Κάθε πέτρα του μιλά για αιώνες ιστορίας, ενώ οι περίτεχνες λεπτομέρειες και η αρμονία της μορφής του γοητεύουν τον επισκέπτη.
Στέκει όχι μόνο ως τόπος λατρείας και ως ζωντανό μνημείο πολιτισμού, φέροντας μέσα του την ουσία μιας παράδοσης που αντέχει στον χρόνο, αλλά υπενθυμίζει σε κάθε περαστικό την αγάπη, την πίστη και την ενότητα των κατοίκων που την ανήγειραν.
"Λίθος και φως, υφασμένα σε αιωνιότητα."
.

2. Μετακίνηση του Οικισμού
Το 1964 το χωριό εγκαταστάθηκε εξολοκλήρου στη σημερινή του θέση, έπειτα από την οριστική εγκατάλειψη του παλιού οικισμού, ο οποίος υπέστη ανεπανόρθωτες ζημιές από τους καταστροφικούς σεισμούς του 1953 με επίκεντρο την Κεφαλονιά.
Η νέα τοποθεσία δημιούργησε την ανάγκη για ανέγερση νέου ναού, καθώς η παλιά Μητροπολιτική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των πιστών, τόσο λόγω της απόστασης όσο και λόγω των δυσκολιών πρόσβασης.

3. Η Απόφαση και τα Πρώτα Βήματα
Το οικόπεδο για τον νέο ναό ανήκε στον Ιωάννη Μακρή, ο οποίος το πούλησε για τον σκοπό αυτό. Το εγχείρημα ήταν μεγάλο, δύσκολο και χρονοβόρο.
Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν χορηγοί ή μεγάλες οικονομικές ενισχύσεις· όλο το βάρος έπεσε στις πλάτες των κατοίκων, οι οποίοι το σήκωσαν με προθυμία και αποφασιστικότητα.
Συστάθηκε επιτροπή ανέγερσης αποτελούμενη από:
Κώστα Γεωργαλή ή Παππά-Κώστα (ιερέα)
Στέφανο Χελώνα (Πρόεδρο χωριού)
Αθανάσιο Τραγόμαλο (εκπαιδευτικό)
Δημήτρη Ντουσμάνη (εκπαιδευτικό)
Δημήτρη Κακκαβά (αγρότη)
Την ανωτέρω επιτροπή συνεπικουρούσαν, κατά την κατασκευή, οι εκκλησιαστικοί επίτροποι, Χαράλαμπος (Μπάκιας)Καραγιώργας, Μήτσος Πλιαμέρης, Βαγγέλης Κυριάκος, Θόδωρος Ράπτης και όλα τα εκκλησιαστικά συμβούλια της επόμενης περιόδου.
Με αφοσίωση και πάθος, η επιτροπή έδωσε και την ψυχή της, εργαζόμενη ακούραστα μέρα και νύχτα. Με διορατικότητα και συντονισμό, έφερε εις πέρας ένα έργο μνημειώδες, προορισμένο να χαράξει ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στην ιστορία και να εμπνέει τις επόμενες γενιές.

4. Σχέδια και Αρχιτεκτονική
Τα σχέδια ανέλαβε ο μηχανικός Χρήστος Ρόμπολας από την Κατοχή Μεσολογγίου.
Ο ρυθμός που επιλέχθηκε ήταν Σταυροεπιστεγής με Τρούλο που είναι παραλλαγή του σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο, ειδικότερα της τρίκογχης μορφής με νάρθηκα, γνωστής από τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή παράδοση.
Οι ναοί αυτού του ρυθμού έχουν σχέδιο σταυρού τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, μέσα σε σχεδόν τετράγωνο κτίριο.
Ο εσωτερικός χώρος του σταυροεπιστέγου με τρούλο είναι ένας αρμονικός συνδυασμός της σταυροειδούς κάτοψης με την επιβλητική παρουσία του τρούλου, δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό και επιβλητικό θρησκευτικό χώρο.
Ο κεντρικός τρούλος δεσπόζει στο μέσον του ναού, πάνω από τον κυρίως χώρο, ενώ δύο μικρότεροι τρούλοι λειτουργούν ως καμπαναριά, πάνω από την κεντρική είσοδο.

5. Η Κατασκευή (1971–1978)
Τα θεμέλια, σε μεγάλο βάθος, σκάφτηκαν εξ ολοκλήρου με χειρωνακτική εργασία από τους κατοίκους. Το χτίσιμο των θεμελίων ανέλαβε ο συγχωριανός Δημήτρης Καρακώστας με το συνεργείο του, ενώ το χτίσιμο του Ναού με την πέτρα ανέλαβε συνεργείο μαστόρων, με τεχνική στην πέτρα, προερχόμενο από την Ήπειρο ( Τζουμέρκα, Πράμαντα.)
Οι πέτρες(ολόλευκη μαρμαρόπετρα) προήλθαν από εξόρυξη στην περιοχή "Γιώργου Μπλέκη" πάνω από τη σημερινή δεξαμενή στην έξοδο του χωριού με εθελοντική εργασία των κατοίκων. Κάποιες άλλες ποιο ιδιαίτερες τις έβγαζε το συνεργείο των μαστόρων από την,πλαγιά, πίσω από την Παναγία Οδηγήτρια.
Η μεταφορά τους γινόταν με μουλάρια , με το φορτηγό του Ντίνου Κυριάκου και κάποιες φορές με τα τρακτέρ των Γρηγόρη και Νώντα Κυριάκου.
Τα ωραία αγκωνάρια (πελεκητές γωνίες) συλλέχθηκαν από τα εγκαταλελειμμένα σπίτια του παλιού χωριού και μεταφέρθηκαν με φροντίδα και κόπο από τους ίδιους τους κατοίκους, φορτώνοντάς τα στα μουλάρια έως το δρόμο και μεταφόρτωση στο φορτηγό του Ντίνου Κυριάκου.
Η φιλοξενία των μαστόρων ήταν υπόθεση όλων: κάθε οικογένεια, εκ περιτροπής, μαγείρευε εθελοντικά, συχνά με κρέας, παρά τις οικονομικές δυσκολίες, διατηρώντας ζωντανή την παράδοση της γενναιοδωρίας.

6. Χρηματοδότηση
Η οικονομική κάλυψη προήλθε από:
Πώληση αγροτεμαχίων της εκκλησίας
Ενοίκια από βοσκοτόπια των κοινοτικών εκτάσεων.
Συνεχή εισφορά των κατοίκων μέσω:πώλησης καπνών,δωρεάς δερμάτων (ιδιαίτερα το Πάσχα), περιφοράς δίσκου, εκτάκτων εράνων
Μικρές δωρεές από πιστούς άλλων χωριών

7. Μετά την Αποπεράτωση
Η εκκλησία ολοκληρώθηκε ως οικοδόμημα το 1977–1978. Μέχρι τότε οι εκκλησιαστικές υποχρεώσεις τελούνταν στο Αη Γιώργη στο παλιό χωριό και στην Παναγία Οδηγήτρια. Στα πρώτα χρόνια λειτούργησε με εκκλησιαστικά είδη και εικόνες που μεταφέρθηκαν από τον παλιό Άγιο Γεώργιο.
Το τέμπλο ήταν προσωρινό, από νοβοπάν. Αργότερα αγοράστηκε νέος πολυέλαιος και κάποια εκκλησιαστικά είδη.Τη δεκαετία 1980 όλη η οροφή του ναού και ο τρούλος σκεπάστηκε με κόκκινα βυζαντινά κεραμίδια.
Το 1997, χάρη στη δωρεά του αείμνηστου επιχειρηματία, πρώην δημάρχου Αστακού Πυθαγόρα Σαμαρά, αποκτήθηκε εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Το 1998 και μετά τοποθετήθηκε μαρμάρινο δάπεδο και άλλα απαραίτητα εκκλησιαστικά σκεύη , που εμπλουτίζονται μέχρι σήμερα.
Αργότερα - δεκαετία 2010 και μετά - με δωρεές τόσο των κατοίκων όσο και των ξενιτεμένων στην Αμερική, ξεκίνησε η αγιογράφηση του ναού.

8. Ο Ναός Σήμερα
Ο περιφραγμένος και πλακοστρωμένος, με ντόπια πέτρα δαπέδου, αύλειος χώρος φιλοξενεί και το μνημείο πεσόντων σε εθνικούς αγώνες.
Ο ναός αποτελεί σημείο αναφοράς και πηγή υπερηφάνειας για το χωριό, ενώ η ιστορία της ανέγερσής του είναι παράδειγμα συλλογικής προσπάθειας, ενότητας και δημιουργικής δύναμης.
«Η αδάμαστη θέληση των κατοίκων του χωριού μας για να δημιουργήσουν ό,τι ωραιότερο μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους» δεν είναι απλώς λόγια – είναι το ζωντανό αποτύπωμα του Αγίου Γεωργίου στο Βασιλόπουλο.
Εμείς, τα παιδιά και τα εγγόνια εκείνων που αγωνίστηκαν για την ανέγερση του ναού, απολαμβάνουμε σήμερα αυτό το κόσμημα του χωριού μας και μέσα από την καρδιά μας λέμε ένα μεγάλο “ευχαριστώ”. Σκύβουμε με συγκίνηση το κεφάλι μπροστά στους προγόνους μας και σε όσους ζουν ακόμη ανάμεσά μας, για τον άθλο που πραγματοποίησαν με τα χέρια και την ψυχή τους.

(Καταγραφή αφηγήσεων, έρευνα στοιχείων και σύνταξη κειμένου)
Παναγιώτης Ηλ. Χολής. (Αύγουστος 2025)

Περισσότερες φωτογραφίες
https://rb.gy/vwzv7f
www.vasilopoulo.com.gr