Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας

Ο Ιωάννης Πετρώφ με μάνα Ελληνίδα και πατέρα Ρώσο γεννήθηκε το 1849 στην Μόσχα.

Ήταν αξιωματικός στο Ρωσικό πυροβολικό και αγαπούσε την Ελληνική Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας.

Την μελέτησε για δεκαετίες και πίστευε ότι έπρεπε να απελευθερωθεί και η υπόλοιπη Ελλάδα εκδιώκοντας τους Τούρκους από όλα της τα αρχαία εδάφη.

Στα χρόνια του τα σύνορά μας ήταν στην Θεσσαλία και αυτός οραματιζόταν μια Ελληνική Μακεδονία ελεύθερη, καθώς και όλα τα εδάφη στην Ήπειρο, θράκη, Μικρά Ασία και φυσικά τα νησιά του Ιονίου, του Αιγαίου, της Κρήτης και της Κύπρου.

Το 1875 παραιτήθηκε από τον Ρωσικό Στρατό και αφοσιώθηκε αποκλειστικά στην σπουδή της Ελληνικής ιστορίας από την αρχαιότητα έως την εποχή του.

Υποστήριζε τις Ελληνικές θέσεις και δίκαια μέσα από κείμενα που έγραφε σε περιοδικά και εφημερίδες στην Ευρώπη, ενώ εξέδωσε για αρκετά χρόνια το περιοδικό «Ανατολή».

Ασχολήθηκε με την καταγραφή των πόλεων και χωριών της ελεύθερης αλλά και της σκλαβωμένης Ελλάδας και φιλοτέχνησε πολλούς χάρτες για όλες τις Ελληνικές περιοχές.

Για να μπορέσει να βοηθήσει στο σκοπό της απελευθέρωσης της υπολοίπου Ελλάδος, έφυγε από την Ρωσία και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1882.

Οι χάρτες του τυπώθηκαν στην Ευρώπη και ήταν σημαντικοί καθώς ανέγραφε πάνω τους και την ιστορία του τόπου, πάντα με γνώμονα τον πατριωτισμό και την ενδυνάμωση του πόθου για την απελευθέρωση όλης της χώρας.

Τύπωσε στην Λειψία το έτος 1886 τους χάρτες του, σε έναν μεγάλο τόμο με το όνομα: «Άτλας του υπέρ Ανεξαρτησίας Ιερού των Ελλήνων Αγώνος, 1821-1828» (Σημ. 1^η )

Ο χάρτης του για την Αιτωλία, τυπώθηκε με σχόλια του στα περιθώρια τα οποία μας μαρτυρούν την ιστορία του αγώνα όπως είχε καταγραφεί μέχρι τότε.

Καθώς μελετάμε τους χάρτες του ανακαλύπτουμε πολλά λάθη στην θέσεις των χωριών και κωμοπόλεων κυρίως.

Αλλά παράλληλα «ανταμειβόμαστε» με επιβεβαιώσεις ξεχασμένων ή λανθασμένων ονομάτων και νέες προοπτικές.

Παρακάτω θα αντιγράψω τα «ψιλά γράμματα» του χάρτη καθώς χρειάζεται μεγεθυντικός φακός για να διαβαστούν.

Φυσικά τα επόμενα χρόνια οι χάρτες που εκτυπώθηκαν από επαγγελματίες χαρτογράφους, εμπλουτίστηκαν και συνεχίζουν να εμπλουτίζονται με «ανακαλύψεις» πληροφοριών σε ξεχασμένα, παραμελημένα αρχεία που έρχονται στο φως.

Χάρτης Αιτωλίας, αριστερά από τον χάρτη, γράφει σημαντικά γεγονότα και τις ημερομηνίες που έγιναν.

25/05/1821  Η Ελληνική μοίρα πυροβολεί την Ναύπακτον.

28/05/1821  Ο Μακρής εισήλθεν εις το Βραχώριον.

06/06/1821  Η αποτυχία της Ελληνικής εφόδου κατά του Αντιρρίου.

09/06/1821  Άλωσις του Βραχωρίου και σφαγαί των Τούρκων.

10/06/1821  Ατυχής απόπειρα των Ελλήνων να πυρπολήσωσι τον εν Ναυπάκτω Τουρκικόν στόλον.

16/06/1821  Αποτυχία της κατά το Ζαπάντι εκστρατείας του Βλαχοπούλου.

18/06/1821  Δευτέρα αποτυχία του ιδίου αρχηγού κατά το Ζαπάντι.

Λαμπρά νίκη των Ελλήνων παρά του Μακρυνόρους.

Χάρτης Αιτωλίας, Δεξιά από τον χάρτη:

15/07/1821  Μάχη του Πέτα.

25/01/1822  Ο Καραϊσκάκης εκτύπησε τους Τούρκους παρά την θέσιν του αγ. Βλασίου.

25/06/1822  Η εκστράτευσις του φιλλεληνικού αποσπάσματος εκ της θέσεως του Πέτα.

04/07/1822  Μάχη του Πέτα. Και καταστροφή των φιλλελήνων.

23/09/1822  Ο Βαρνακιώτης και Ίσκος επροσκύνησαν τω Ομέρ Βρυώνη.

07/08/1823  Αθάνατος εκδρομή του Μάρκου Βότσαρη κατά του Σκόδρα-πασά.

20/05/1828  Θάνατος του φιλέλληνος Άστιγγος.

15/06/1828  Ο Ιω. Καποδίστριας επιθεωρεί τον στρατόν της Δυτικής Ελλάδος. Παράδοσις των φρουρίων Καρπενησίου και Λουτράκι τοις Έλλησι.

(στα παραπάνω ιστορικά γεγονότα ακολουθήθηκε με ακρίβεια το πρωτότυπο κείμενο που περιέχει και ορθογραφικά λάθη, όπως π.χ. η λέξη «φιλέλληνες»).

Στα περιθώρια του χάρτη της Αιτωλίας αναγράφονται οι παρακάτω στοίχοι ποιημάτων:

«Αχ τι κορμιά τι άρματα, τι λεβεντιά και νειάτα!

Τα παλληκάρια μέτρησε και τα καπετανάτα»

«Κοίταξε όψαις λειονταριών και στήθια δασωμένα,

Άσπρα κι ολόμαυρα μαλιά σαν χαίταις απλωμένα!!!»

(Υπό Αχιλ. Παράσχου)

Τον δραστήριο αυτόν χαρτογράφο πριν 150 χρόνια δεν τον γνωρίζουν πολλοί, αν και θα έπρεπε, καθότι έχει γράψει αρκετά βιβλία που στην εποχή τους βοήθησαν συμβάλλοντας την προάσπιση των Ελληνικών θέσεων κατά την κατάρτιση διεθνών συμβάσεων.

Τα σημαντικά βιβλία του Πετρώφ, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι τα παρακάτω:

1. «Άτλας της νήσου Κρήτης»,Μόσχα 1880, στα Ελληνικά.
2. «Τα άπαντα»,Μόσχα-Αθήνα-Κρήτη 1884, Ρωσικά & Ελληνικά.
3. «Άτλας του υπέρ Ανεξαρτησίας Ιερού των Ελλήνων Αγώνος, 1821-1828», Μόσχα 1885 στα Ελληνικά. (τυπώθηκε στην Λειψία Γερμανίας το 1886)
4. Το εθνικόν παίγνιον «Πατρίς»,Μόσχα 1985, στα Ελληνικά.
5. «Βιβλία εξιστορούντα τους αγώνες του Ελληνικού έθνους προς απόσεισιν του Τουρκικού ζυγού (1453-1887)»Αθήνα 1887, στα Ελληνικά.

Στο βιβλίο αυτό, (το 5^ο κατά σειρά), καταγράφει 508 βιβλία που εκδόθηκαν στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, (περιέχονται τα παραπάνω 5 δικά του) και τα οποία βιβλία διαμόρφωσαν και δυνάμωσαν το φιλελληνικό κίνημα στον ελεύθερο κόσμο.

Τα βιβλία αυτά ήταν τα «Ευαγγέλια» για τους Φιλέλληνες που ήρθαν και πολέμησαν στην υποδουλωμένη Ελλάδα και πολλοί από αυτούς θυσίασαν την ζωή τους για την Ελευθερία της πατρίδας μας.

Ο Ιωάννης Πετρώφ «εκ Μόσχας», όπως αποκαλούνταν, έγραψε πολλά πατριωτικά άρθρα-και ίσως και άλλα βιβλία που δεν είναι γνωστά-για την ενίσχυση της προσπάθειας του Ελληνικού γένους για την πλήρη απελευθέρωση της χώρας.

Το τελευταίο του γνωστό βιβλίο είναι του 1903, με τίτλο «Μακεδονία» τόμος Α’ Αρχαία και Βυζαντινή εποχή. Τυπώθηκε κι αυτό στην Λειψία.

Πέθανε στην Αθήνα το 1922.

————————–ο—————————-

Πριν 33 χρόνια κυκλοφόρησε το τελευταίο βιβλίο που γράφτηκε γι’ αυτόν τον λησμονημένο φιλέλληνα στρατιωτικό, δημοσιογράφο και συγγραφέα εκδόσεων για την Επανάσταση του 1821 και τη Μακεδονία, από τον συγγραφέα-επιμελητή κ. Παντελή-Αιμίλιο Τσαούσογλου, του βιβλίου «Μακεδονία» με τίτλο: «Ιστορικοεθνολογικός Άτλας της Μακεδονίας», εκδόσεως «Λυδία» Χριστιανική Αδελφότης, Φεβρουάριος 1992, αριθμός σελίδων 104, μεγέθους 34Χ24

Ακολουθεί ο πρόλογος του επιμελητή κ. Παντελή-Αιμίλιου Τσαούσογλου:

«Πίστευα πως είναι ντροπή για μας τους Έλληνες να αγνοούμε τον Ιωάννη Πετρώφ, αυτόν τον μεγάλο Ρώσο φιλέλληνα, ο οποίος αγωνίσθηκε επί δεκαετίες για να αποδείξει την ελληνικότητα της Μακεδονίας σε μια εποχή, που αυτή βρισκόταν υπό τον Τουρκικό ζυγό και τα σύνορα του ασθενικού ελληνικού κράτους έφθαναν μέχρι τη Θεσσαλία.
Χρόνια με βασάνιζε η σκέψη ότι έπρεπε να αναστηθεί, να τιμηθεί και να πάρει μια θέση με χρυσά γράμματα ανάμεσα στους ανθρώπους που αγάπησαν το Ελληνικό Πνεύμα.
Ξεφυλλίζοντας τα κείμενα του βιβλίου του, αναρωτιόμουν, πώς είναι δυνατόν να βρίσκονται καταχωνιασμένα και εξαφανισμένα, περιμένοντας τους ερασιτέχνες της ιστορικής έρευνας για να εμφανισθούν και όχι τους επαγγελματίες ιστορικούς ή άλλους σοφούς.
Μάταια έλεγε ο Ρήγας Φεραίος-Βελεστινλής (Αντώνης Κυρίτσης ή Κυριαζής) στο «Πολίτευμα» του (άρθρο 4): «Ένας ξένος φιλόσοφος ή τεχνίτης Ευρωπαίος, οπού αφήση την πατρίδα του και έλθη να κατοικήση εις την Ελλάδα, με σκοπόν να μεταδώση την σοφίαν του ή την τέχνην του, όχι μόνον να θεωρείται ως καθαυτό πολίτης, αλλά και ο πλέον σοφός Ελληνικός κάλαμος να γράψη την ιστορίαν της ζωής του».
Επειδή οι εξελίξεις είναι ραγδαίες στην περιοχή και παίζεται ένα ύποπτο παιχνίδι στη Χερσόνησο του Αίμου, πιστεύω ότι ήρθε η ώρα να δοθεί στο ελληνικό και διεθνές κοινό το υπέροχο αυτό έργο του Ρώσου φιλέλληνα Πετρώφ.
Σιγά-σιγά μέσα μου είχε ωριμάσει η ιδέα ότι έπρεπε να ανατυπωθεί σε χιλιάδες αντίτυπα, να βρεθεί στα χέρια των συμπατριωτών μου για να παραδειγματισθούν και να δουν πώς ένας ξένος, αλλά στην πραγματικότητα τόσο Έλληνας στο πνεύμα, αγωνίσθηκε χρόνια για να δείξει την ελληνικότητα της Μακεδονίας και την τεράστια προσφορά της στον εκπολιτισμό της ανθρωπότητας μέσω των πνευματικών της τέκνων.
Η συντονισμένη προσπάθεια να φανεί, ότι η Μακεδονία και οι κάτοικοί της δεν έχουν καμία σχέση με τους Έλληνες, ξεκινά αρκετά παλιά.
Πολλοί θ’ αναρωτηθούν τι χρειάζεται σήμερα η απόδειξη της ελληνικότητας της Μακεδονίας, εφ’ όσον ετοιμάζεται μια «νέα εποχή» ειρήνης, κατάργησης συνόρων και δημιουργίας οικουμενισμού.
Οι λόγοι που οδήγησαν στην επανέκδοση είναι αφ’ ενός να καταρρεύσει το ψεύδος που θέλει τη Μακεδονία ξένη προς την Ελλάδα και αφ’ ετέρου  να δείξει το δρόμο που πρέπει ν’ ακολουθήσουμε, ν’ αγωνισθούμε για να επικρατήσει στον κόσμο η Ελληνοχριστιανική Οικουμενικότητα.
Γιατί το βιβλίο ξεχειλίζει από το Ελληνικό και Χριστιανικό Πνεύμα, που ανέκαθεν είχαν σκοπό, κατ’ αρχάς τον εκπολιτισμό της ανθρωπότητας και αργότερα τον εκχριστιανισμό. Ήταν οι δύο όψεις του αυτού νομίσματος, παρ’ όλο που πονηρά μυαλά προσπάθησαν να τα παρουσιάσουν ως αντίθετα, πλαστογραφώντας, εξαφανίζοντας βιβλία, παρερμηνεύοντας κείμενα, καίγοντας βιβλιοθήκες, κρατώντας στην αμάθεια και στην εξαθλίωση τους ανθρώπους και καταδιώκοντας τους αγωνιστές.» (Από τον πρόλογο της έκδοσης)    

———————————o———————————-

Σημ. 1^η Η Λειψία είναι η μεγαλύτερη πόλη του ομόσπονδου κράτους της Σαξονίας στη Γερμανία.

Ο πληθυσμός της Λειψίας, που ανερχόταν σε περίπου 750.000 πριν τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο τώρα έχει ελαττωθεί σε 601.668 κατοίκους (2019)

Από τους παλαιούς καιρούς η Λειψία είχε μεγάλη ελληνική κοινότητα. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διάδοση της ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας ως πανεπιστημιούπολη και πόλη του βιβλίου. Μετά τον ελληνικό εμφύλιο πολλοί πολιτικοί πρόσφυγες βρήκαν στη Λειψία τη δεύτερη πατρίδα τους. Από το 1990 η δράση των Ελλήνων στην πόλη έγινε ακόμη πιο πολυσχιδής και επεκτάθηκε κυρίως στους τομείς του εμπορίου και της μαζικής εστίασης. (από την Wikipedia)

A.K.K.

agrinionews.gr