Πώς περνούσε τη μέρα του ένας Αθηναίος τον 5ο αιώνα π.Χ; Ποιες διαφορές υπήρχαν ανάμεσα στη γυναίκα και τον άνδρα; Πώς έπαιζαν τα παιδιά και τι ίσχυε για τη γυμναστική στην Αθήνα του 5ου αιώνα π.Χ;
Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που μπορούν να απαντηθούν ύστερα από μελέτες χρόνων. Αξίζει να γνωρίζει κάποιος, ότι η Αθήνα τον 5ο και τον 4ο αιώνα π.Χ, είχε τη μεγαλύτερη ακμή σε όλους τους τομείς οι οποίοι είχανε σχέση με τον άνθρωπο.
Ποιοι κατοικούσαν στην Αθήνα τον 5ο αιώνα π.Χ.
Όπως πολλοί γνωρίζουμε από τα σχολικά μας χρόνια στην Αθήνα ζούσαν εκείνη την περίοδο Αθηναίοι πολίτες με τις οικογένειές τους, ξένοι (μέτοικοι) και δούλοι. Όλοι αυτοί μαζί ξεπερνούσαν σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους 200.000 και ζούσαν γύρω από την ακρόπολη. Έξω από τα σπίτια οι δρόμοι ήταν πολύ στενοί και χωρίς φωτισμό και οι μεγάλοι δρόμοι ήταν 3, κυρίως για να υπάρχει επικοινωνία με το λιμάνι του Πειραιά. Τα σπίτια ήταν πάρα πολύ απλά και μικρά.
Η καθημερινότητα των γυναικών
Οι γυναίκες δεν είχανε και πολλές επιλογές και η ζωή τους ήταν κυρίως μέσα στο σπίτι. Από μικρές μάθαιναν να κάνουν όλες τις δουλειές του σπιτιού και να μαγειρεύουν ώστε μετά τον γάμο που ήταν ο προορισμός τους να είναι έτοιμες να ασχοληθούν με τη φροντίδα των σπιτιών τους. Έτσι λοιπόν σχεδόν κάθε της μέρα, η κάθε γυναίκα στην Αθήνα του 5ου αι. την περνούσε μέσα στο σπίτι. Όταν έβγαιναν εκτός σπιτιού, κάτι εξαιρετικά σπάνιο, ήταν μόνο με την παρουσία ενός από τους άνδρες του σπιτιού.
Στα σπίτια των πιο εύπορων οικογενειών υπήρχε συνήθως πηγάδι. Στις οικογένειες που δεν υπήρχε, τα κορίτσια ήταν υποχρεωμένα (συνοδεία του πατέρα ή αδερφού) να πάνε στις δημόσιες κρίνες και να πάρουν νερό για το σπίτι.
Στην καθημερινότητα των γυναικών εκτός από τη φροντίδα του σπιτιού ήταν και η φροντίδα για τον ρουχισμό του σπιτιού(κουρτίνες, ρούχα, σκεπάσματα).
Τα παιχνίδια των κοριτσιών
Τα κορίτσια στον ελεύθερο χρόνο τους έπαιζαν με τις κούκλες που τότε ήταν πήλινες με κινητά μέλη. Επίσης, για τις κούκλες υπήρχαν και τα κατάλληλα εξαρτήματα όπως καρεκλίτσες, κρεβάτι, παπούτσια, κάτι που μπορεί κάποιος να δει ότι έχει ομοιότητες με τα αντίστοιχα σημερινά παιχνίδια των κοριτσιών. Όλα αυτά μέχρι τα 15 τους χρόνια βέβαια.
Μετά ο πατέρας του κάθε κοριτσιού γνώριζε κάποιους νέους άνδρες και αποφάσιζε ποιος τελικά είναι κατάλληλος για την κόρη του. Από τότε υπήρχε και η προίκα που έδινε ο πατέρας του κοριτσιού και αντίστοιχα αυτό που ήθελε η πλευρά του αγοριού ήταν να είναι ένα εργατικό κορίτσι.
Μια μέρα ενός Αθηναίου άνδρα
Η καθημερινότητα των ανδρών έχει πολλές διαφορές με αυτή των γυναικών. Όταν ξυπνούσε ένας ευκατάστατος Αθηναίος με την ανατολή του ηλίου, έτρωγε ψωμί και έπινε κρασί! Στη συνέχεια έβαζε τα ρούχα του και πήγαινε στην αγορά, όπου εκτός από ένα σημείο για να κάνει τα ψώνια του ήταν και ένα σημείο συνάντησης.
Ανάλογα με το πόσο ευκατάστατος ήταν, είχε μαζί του έναν ή δύο δούλους, οι οποίοι είχαν χρέος να πάνε τα ψώνια στο σπίτι, ώστε να τα παραλάβει η γυναίκα του σπιτιού και να ξεκινήσει το μαγείρεμα. Ο άνδρας έμενε και άλλο στην αγορά για λόγους κοινωνικοποίησης.
Διασκέδαση
Στο κουρείο πήγαινε ο κάθε Αθηναίος πολίτης, περισσότερο για να συζητήσει και να κουτσομπολέψει και λιγότερο για να κουρευτεί, όπως αναφέρεται και στο κανάλι του Youtube «The Mythologist» που ασχολείται με την Αρχαία Ελλάδα. Συνήθως εκεί πήγαινε μόλις τελείωνε τα ψώνια της ημέρας. Ακολουθούσε φιλοσοφική συζήτηση στις στοές της Αθήνας. Έπειτα πήγαινε σπίτι καθώς έφθασε η ώρα για φαγητό και ύπνο.
Αθλητισμός
Ο Αθηναίος του 5ου αιώνα π.Χ μετά τις ώρες της ξεκούρασης πήγαινε στα γυμνάσια είτε για να αθληθεί ο ίδιος είτε για να κάτσει στις εξέδρες και να παρακολουθήσει τους υπόλοιπους.
Συμπόσιο
Εάν δεν είχε κανονίσει κάποιο συμπόσιο η μέρα του Αθηναίου έκλεινε χωρίς κάτι άλλο αξιοσημείωτο. Συμπόσιο ήταν μια μάζωξη με διάφορους καλεσμένους στο σπίτι του όπου ακολουθούσε οινοποσία, φαγητό, μουσική, ποιήματα, εταίρες. Κάτι δηλαδή σαν πάρτι.
Άποροι
Η καθημερινότητα των άπορων Αθηναίων (ή και των λιγότερο ευκατάστατων) ήταν πολύ διαφορετική. Δεν είχανε στο πρόγραμμα συμπόσια, ξεκούραση και γυμνάσια. Αυτό που υπερτερούσε ήταν η επιβίωση και γι’ αυτήν πάλευαν ζώντας παράλληλα σε τραγικές συνθήκες διαβίωσης.
Η γυμναστική
Η γυμναστική ήταν υποχρεωτική για τα αγόρια ήδη από τα χρόνια του Σόλωνα. Όταν γίνονταν δώδεκα χρόνων γυμνάζονταν στην παλαίστρα, που πήρε το όνομά της από την πάλη, άθλημα σημαντικό για τη διάπλαση του σώματος.
Γιώργος Καρκατζελάκης – reader.gr
